پایگاه صهیونپژوهی خیبر، از زمان تاسیس رژیم اسرائیل و حتی قبل از تاسیس آن، تاکنون سازمانها، لابیها، ارگانها، موسسات، کنگره و مراکز بسیاری جهت حمایت از ایدئولوژی این رژیم در آمریکا، اروپا و خود اسرائیل تشکیل شده است. یکی از این مراکز، کنگره یهودی آمریکایی [ ۱] است. هدف از برپایی این کنگره حمایت از حقوق دینی و مدنی گروههای یهودی داخل و خارج ایالات متحده، مبارزه با کلیه اشکال تبعیض علیه آنان و پشتیبانی از ایجاد کشوری برای یهودیان در فلسطین بود. این سازمان، سازمانی یهودی آمریکایی برآمده از اولین کنگره یهودی آمریکایی American Jewish Congress است که در سال ۱۹۱۸ در فیلادلفیا تشکیل شد.
معرفی
در سایت رسمیاین کنگره به آدرس https://www.ajcongress.org آمده است: از زمان آغاز کنگره یهودیان آمریکایی، این کنگره مداوم برای حقوق برابر برای همه آمریکاییها بدون در نظر گرفتن نژاد، مذهب و نسب ملی حضور داشته است.کنگره یهودیان آمریکایی در سال ۱۹۱۸ به عنوان رهبران جامعه یهودی آمریکایی که شامل یهودیان، صهیونیستها و سازمانهای جامعه مهاجرین بود، اولین کنگره یهودیان آمریکایی AJCongress را در سالن استقلال تاریخی فیلادلفیا تشکیل داد. فیلیکس فرانکفورتر [ ۲] ، لویس براندیز [ ۳] و استفان وایز [ ۴] ، دادگاه عالی ایالات متحده و دیگران برای ایجاد یک سازمان دموکراتیک ملی که رهبری یهودیان و موقعیت یهودیان آمریکایی را گسترش میدهند، رهبران یهودی از سراسر کشور را برای تشکیل این کنگره دعوت کردند. [ ۵]
کنگره نظریه تأسیس سازمانهای صهیونیستی آمریکایی و یا یهودی طرفدار خود را پذیرفت. این سازمانها میتوانستند نماینده تودههای یهودی مهاجر اروپای شرقی باشند که متأثر از صهیونیسم و مقولات مربوط به ملت یهود و قومیت یهودی بودند. این در حالی بود که بخشی از سازمانهای یهودی و در رأس آنها کمیته یهودی آمریکایی که نماینده سرمایهداران یهودی همانند شده آلمانی تبار بود، با این ایده مخالفت کردند و بالاخره تشکیل کنگره به این شرط صورت گرفت که موقت و با هدف اعزام هیأتی به کنفرانس صلح ورسای باشد تا از حقوق گروههای یهودی و دیگر اقلیتها در معاهدات صلح حمایت کند و خواستار به رسمیت شناخته شدن خواستههای ملت یهود و انتظارات تاریخی آن (در مورد فلسطین) برطبق اعلامیه بالفور شود و بر تبدیل فلسطین به کومنولث یهودی تأکید نماید و سپس نیز منحل شود. اما طرفداران کنگره یهودی آمریکایی توانستند در سال ۱۹۲۲ تحت رهبری خاخام استفان وایز آن را به سازمانی دائمیتبدیل کنند؛ اگرچه این سازمان هرگز نتوانست آن گونه که بنیانگذاران آن در سر داشتند، به جای کمیته یهودی آمریکایی به یک سازمان فراگیر تبدیل شود. در طول دهههای سی و چهل، کنگره یهودی آمریکایی پایگاه مردمیوسیعی پیدا کرد و کلیه مخالفتها و تظاهرات ضد نازیستی را رهبری نمود و در تحریم تجاری کالاها و خدمات آلمانی مشارکت کرد. [ ۶]
تلاش برای تشکیل اسرائیل
در وب سایت این سازمان در مورد کمک برای تشکیل اسرائیل نوشته شده که پس از جنگ جهانی دوم کنگره یهودی آمریکایی در تلاشهای امدادی برای بازماندگان یهودی نقش مهمیایفا کرد. هنگامیکه عظمت هولوکاست عمومیشد، کنگره یهودیان آمریکا تلاش شدیدی برای کمک به ایجاد یک دولت یهودی انجام داد و نقش اصلی را در کسب شناخت و حمایت از اسرائیل ایفا کرد. حمایت از اسرائیل و تقویت رابطه ایالات متحده و اسرائیل نگرانیهای اصلی کنگره یهودی آمریکایی بود. [ ۷]
کنگره در سال ۱۹۳۹ به کتاب سفید [ ۸] انگلستان حمله کرد و نقش مهم و مؤثری در سازماندهی کنگره یهود (در سال ۱۹۴۳) ایفا نمود. [ ۹] کتاب سفید به مجموعه اسناد و مدارک و گزارشهای سیاسی گفته میشود که درباره یک موضوع خاص از سوی دولت انگلستان تقدیم پارلمان میشود. این اسناد و مدارک در بررسی تاریخ سرپرستی انگلستان بر فلسطین نقش بسیار مهم و بارزی دارد؛ و در فاصله ۱۹۲۲ تا ۱۹۳۹ ، شش جلد از آنها منتشر شده است. [ ۱۰] در این کنفرانس اصل تأسیس کومنولث یهودی در فلسطین به رسمیت شناخت شد و تلاشهایی که برای تأسیس کنفرانس جهانی یهود در سال ۱۹۳۶ صورت میگرفت، هدایت و رهبری شد و تا سال ۱۹۴۸ در این جهت کار میکرد که قضیه صهیونیسم بر عرصه (سیاست) آمریکا تحمیل شود. در اینجا باید به نقش استفان وایز در شکست تحریم سازماندهی شده و خودجوش کالاهای آلمانی از سوی یهودیان اشاره کرد (که به سبب همین) معاهدههاعاورا بین صهیونیستهای وطن گزین و حکومت نازی به امضاء رسید.
از جنگ جهانی دوم و تشکیل دولت صهیونیستی، کنگره یهودی آمریکایی تمامیتلاش خود را صرف پرداختن به مسأله حقوق و آزادیهای مدنی در ایالات متحده نمود و بیشتر به مسائل و مشکلات تهیدستان سیاه پوست یهودی و دیگر مسائل اجتماعی و سیاسی مورد نظر جناح لیبرال آمریکا پرداخت. اگرچه پرداختن به مسائل داخلی و ملی، پایبندی کمیته را نسبت به موضوع دفاع از اسرائیل کاهش داده بود، اما کنگره همچنان به دفاع خود از اسرائیل ادامه میداد. [ ۱۱]
برخی فعالیتها
کنگره یهودیان آمریکایی اولین سازمان اصلی یهودی بود که دارای عضویت در هر دو مردان و زنان بود تا مسائل زنان را به زمان، تلاش و منابع زیادی اختصاص دهد. کنگره یهودیان آمریکایی به مبارزه علیه رژیم آپارتاید در آفریقای جنوبی پیوست، برای پایان دادن به آزار و اذیت یهودیان شوروی اعتراض کرد، برای آزادسازی یهودیان سوریه، اتیوپی و ایران نیز تلاش کرد. صدای خود را در اعتراض به جنایات در بالکان در دهه ۱۹۹۰ ، استفاده از غیرنظامیان به عنوان سپر انسانی توسط حماس اعلام کرد و خواستار توقف عملیات نسلکشی در دارفور و سودان جنوبی شد.
کنگره یهودیان آمریکایی در میان فعالیتهای دیگر خود، یک برنامه موفق در سراسر جهان را سازماندهی کرده است. به عنوان مثال ۳۰۰ هزار نفر توریست را در سال ۱۹۹۱ به اسرائیل آورده است. سازماندهی، هماهنگی و حمایت از طرحهای مختلفی را برای ایجاد پل ارتباطی در بین الملل نیز انجام داده است.
AJCongress با اعضای سازمان ملل متحد ، دولت اسرائیل، کنگره آمریکا و رئیس جمهور برای ارتقای حقوق یهودیان و اسرائیل کار میکند. AJCongress همچنین تلاش میکند تا با سیاستمداران محلی بلندپایه از سراسر جهان ارتباط برقرار کند تا حمایت از حقوق یهودیان را در سطوح مردمیگسترش دهد. کنفرانس بینالمللی شهرداران سالانه اسرائیل، از شهرداران بیش از ۳۰ کشور برای ترویج همبستگی جهانی و آموزش بهتر جهان در زمینه امور یهودی قدردانی میکند. بسیاری از این شهرداران برای تبدیل شدن به رؤسای جمهور، نخست وزیران، سناتورهای ایالات متحده و قانونگذاران رفتهاند. [ ۱۲]
با همه اینها، کنگره یهودی آمریکایی از جمله سازمانهای یهودی آمریکایی است که کمترین تمایل را به همسازی مواضع خود با منافع اسرائیل، اگر این منافع با اصول و مبانی سیاستهای لیبرالی آن تعارض داشته باشد، نشان میدهد. برای مثال، ائتلاف با جناح راست مسیحی (انجیلی) جدید را در ایالات متحده که اسرائیل را تأیید و از آن پشتیبانی میکند، رد کرد؛ در حالی که دیگر سازمانهای یهودی به این ائتلاف تن در دادند. کنگره یهودی آمریکایی، به عنوان یک مؤسسه دینی معاف از مالیات ثبت شده و به همین علت از ارائه گزارش علنی سالیانه نیز معاف است. تعداد اعضای کنگره به ۴۰ تا ۵۰ هزار نفر میرسد. در سال ۱۹۸۳ روش خود را از عضویت سازمانی به عضویت فردی تغییر داد. این کنگره از بنیانگذاران شورای مشورتی ملی روابط یهودیان و عضو آن است و کنفرانس دوسالانهای را تشکیل میدهد که شخصیتهای برجسته اسرائیلی و آمریکایی در آن شرکت میکنند.
آثار به چاپ رسیده این کنگره عبارتند از: Judaism یا یهودیت که فصلنامهای است مربوط به مباحث علمییهودی و Congress Monthly که ماهنامهای است که در آن مقالاتی در زمینههای مختلف مربوط به اسرائیل و فعالیت گروههای یهودی در آمریکا به چاپ میرسد. [ ۱۳]
موضع کنگره در حل مسئله فلسطین
این کنگره در مورد رابطه اسرائیل و فلسطین و حل مسئله فلسطین گفتگو را پیشنهاد میدهد و میگوید: کنگره یهودیان آمریکایی به شدت متعهد به راه حل دو کشور در اسرائیل است و به محکوم کردن خشونت میان اسرائیلیها و فلسطینیها عمل میکند. ما به طور کامل از گفتگو آزاد میان رهبران فلسطینی و اسرائیل در تلاش برای برقراری صلح، امنیت و رفاه برای همه حمایت میکنیم. با این حال، ما از لفاظیهای نفرت انگیز استفاده شده توسط فلسطینیها برای تحریک خشونت علیه یهودیان و اسراییلیها را تایید نمیکنیم. همانطور که آلبرت انیشتین، یک بار گفت: «صلح را نمیتوان با قدرت حفظ کرد، تنها میتوان با درک آن به دست آورد.» [ ۱۴] البته در جایی دیگر رئیس این کنگره در مصاحبه با روزنامه گاردین گفته است: من از ترامپ میخواهم حامیبزرگ اسراییل باشد و دغدغههای امنیتی آن را درک کند. وی ضمن ابراز امیدواری به دوستی با ترامپ، خواستار اعمال فشار بیشتر علیه ملت فلسطین شد و آن را خواست تمامییهودیان آمریکا دانست. علیرغم وجود اختلافات اخیر مقامات رژیم صهیونیستی با آمریکا در طی دوره ریاست جمهوری اوباما، تنشهای اخیر در روابط میان این دو تازگی ندارد و همواره تفاوت دیدگاه به موضوعات مختلف در بین دو طرف وجود داشته است، برهمین اساس، به نظر نمیرسد که شکاف جدی میان آنها ایجاد شده باشد، چرا که اسرائیل همواره نزدیکترین شریک راهبردی آمریکا در منطقه خاورمیانه بشمار میرود. [ ۱۵]
موضع کنگره یهودی آمریکایی در برابر ایران
جک رزن [ ۱۶] رئیس کنگره در بیانیهای مینویسد: “کنگره یهودیان آمریکایی از تعهد رئیس جمهور ترامپ استقبال میکند که ایالات متحده از معاهده هستهای ایران را رها میکند. وضعیت موجود به وضوح نشان میدهد که معاهده شکست خورده است. دولت قبلی امیدوار بود با امضای توافق و لغو تحریمهای فلج کننده اقتصادی میتواند ایران را در معرض سختی قرار دهد و ثبات منطقه را به ارمغان بیاورد. ایالات متحده در حال حاضر هیچ گزینهای در اختیار ندارد، اما به اقدامات شدیدتری نیاز دارد تا جاه طلبیهای هستهای رژیم ایران را تحت تاثیر قرار دهد که تأثیر بیثبات کننده بر خاورمیانه و فراتر از آن دارد. [ ۱۷]
ایران هستهای تهدید مستقیم برای ایالات متحده و اسرائیل است. AJCongress به طور مستمر کار کرده تا رهبران را درگیر کند و آنها را به اهمیت جلوگیری از تبدیل شدن ایران به یک قدرت آموزش دهد. کنگره یهودیان آمریکایی منجر به مخالفت با معامله ایران شد که در نهایت از طریق مجلس سنا و مجلس نمایندگان ایالات متحده گذشت و با توافقنامه ۵+۱ تصویب شده، کار ما این است که رصد کنیم و اطمینان حاصل کنیم که این توافق نامه را اجرا کرده است. [ ۱۸]
کنگره یهودیان آمریکایی از دولت ایالات متحده به خاطر تحریم نمودن جمهوری اسلامیایران به خاطر تست موشکهای بالستیک خود، حمایت از تروریسم بین المللی و نقض حقوق بشر استقبال میکند. [ ۱۹]
سعید ابوالقاضی
[ ۱] . American Jewish Congress
[ ۲] . Felix Frankfurter
[ ۳] . Louis Brandeis
[ ۴] . Stephen S. Wise
[ ۵] . https://ajcongress.org/about
[ ۶] . http://yon.ir/OzJVT
[ ۷] . https://ajcongress.org/about
[ ۸] . White Paper
[ ۹] . http://yon.ir/OzJVT
[ ۱۰] . http://yon.ir/IWHZs
[ ۱۱] . http://yon.ir/OzJVT
[ ۱۲] . https://ajcongress.org/about
[ ۱۳] . المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهشهای تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد ششم، چاپ اول، پاییز ۱۳۸۲
[ ۱۴] . https://www.ajcongress.org/content/issues
[ ۱۵] . http://parstoday.com/fa/europe_and_america-i 29767
[ ۱۶] . Jack Rosen
[ ۱۷] . https://www.ajcongress.org/content/united-states-withdrawing-iran-nuclear-deal
[ ۱۸] . https://www.ajcongress.org/content/issues
[ ۱۹] . https://www.ajcongress.org/content/united-states-withdrawing-iran-nuclear-deal